Skąd się wzięły korony w krajach skandynawskich?

Co łączy Norwegię, Szwecję i Danię? Nie tylko fakt, że są państwami leżącymi na Półwyspie Skandynawskim, ale także to, że każdy z tych krajów ma w nazwie waluty słowo „korona”. Nie jest to przypadek, ponieważ łączy je historia wspólnej unii monetarnej. Zanim powstały dzisiejsze waluty, jak korona norweska, korona duńska i korona szwedzka państwa współpracowały w ramach Skandynawskiej Unii Monetarnej.

Skandynawska Unia Monetarna – jaka była jej idea i dlaczego pomysł upadł?

Była to inicjatywa Szwecji i Danii, które w 1873 postanowiły zawiązać sojusz walutowy. Dwa lata później dołączyła do nich Norwegia. Umowa dotyczyła zastąpienia walut tych państw, jednostką monetarna powiązaną z kursem złota. Każda z koron była podzielna na 100 øre. Wszystkie trzy państwa samodzielnie kontrolowały i emitowały walutę, jednak korona w nazwie i wymienialność w stosunku 1:1 sprawiały, że pieniądze były akceptowane w każdym z trzech państw Unii. 

Na samym początku umowa dotyczyła tylko monet, jednak po kilku latach banki centralne wypracowały porozumienie w sprawie banknotów. W traktacie zostały również ustalone takie zagadnienia jak stworzenie systemu zunifikowanych rezerw, a także rozszerzono linie kredytowe dla wzajemnych zobowiązań krajów Skandynawskiej Unii Monetarnej. Jednak w trakcie I wojny światowej korona szwedzka uwolniła się od kursu złota, co było początkiem rozpadu wspólnoty. Wówczas każde z państw musiało samodzielnie walczyć ze skutkami kryzysów gospodarczych i reagować na niestabilność waluty, co nie było łatwe w tych niepewnych czasach. 

Dlaczego nazwa waluty jest związania z koroną?

Powód jest bardzo prosty, podczas wybierania nazwy dla wspólnej waluty Skandynawskiej Unii Monetarnej chciano podkreślić ustroje polityczne państw, w których miałby obowiązywać te jednostki monetarne. Z racji, że Norwegia, Dania oraz Szwecja były monarchiami, jednoznacznie widziano potrzebę nawiązania do korony. Po upadku unii walutowej każde z państw skandynawskich zdecydowało się na zachowanie jednej nazwy waluty. Właśnie w ten sposób do dziś w obiegu funkcjonują korony norweskie, korony szwedzkie oraz korony duńskie. 

Jak wcześniej wyglądała sytuacja walutowa państw skandynawskich? 

Cofnijmy się jednak kilka stuleci wcześniej, aby dowiedzieć się kiedy powstały korony norweskie, korony duńskie i korony szwedzkie. 

Duńska waluta ma bardzo długą historię, która sięga średniowiecza. Natomiast sama korona duńska została po raz pierwszy wprowadzona w roku 1619. Późniejsze problemy gospodarcze wywołane przez wojny napoleońskie spowodowały, że konieczny był nowy system pieniężny. Pomocna miała być właśnie Skandynawska Unia Walutowa. Jednak idea nie przetrwała, podobnie jak kolejne próby wiązania duńskiej korony z marką III rzeszy, funtem, a następnie uczestnictwu w systemie Bretton Woods. Dopiero lata 90. przyniosły okres względnej stabilizacji waluty DKK. 

Początki szwedzkiej waluty datuje się na XVI wiek, gdy funkcjonował talar szwedzki, który w późniejszym okresie był nazywany riksdalerem. Sama korona szwedzka powstała dopiero w roku powołania Skandynawskiej Unii Monetarnej. Emisją waluty SEK zajmuje się Riksbank, który jest najstarszym bankiem centralnym na świecie. 

Natomiast historia Norwegii od wieków przeplatała się z losami ich sąsiadów, którzy mieli duży wpływ na kwestie stosunków międzypaństwami. Jednak jeżeli chodzi o walutę, to korona norweska została oficjalnym środkiem płatniczym w Norwegii dopiero w roku przystąpienia do Skandynawskiej Unii Monetarnej, czyli w 1875 roku. Wcześniej w obiegu był speciedaler. Dzisiaj międzynarodowym symbolem waluty Norwegii jest NOK.