Czym jest Index Big Mac?

Obliczenia różnic pomiędzy wartościami poszczególnych walut wykonywane przez ekonomistów są bardzo skomplikowane. Niewiele osób potrafi zrozumieć algorytmy, dlatego nie rozumieją też skąd biorą się kursy walut czy giełdowe. Istnieje na szczęście coś takiego jak Index Big Mac.

Czym jest Big Mac?

Nazwa Big Mac kojarzy się niewątpliwie od razu z kanapką z McDonald’s. Jak się okazuje, nie bez powodu. Otóż właśnie Big Mac był pierwszym dobrem, dla którego obliczano ten wskaźnik. Index Big Mac to właśnie nic innego, jak wskaźnik pomiaru parytetu siły nabywczej. Dzięki niemu można dowiedzieć się, na ile ceniona na świecie jest dana waluta. Pokazuje on po jakiej cenie można w danym kraju kupić dane dobro. Nieformalny Big Mac Index wprowadzony został we wrześniu 1986 roku przez brytyjski tygodnik „The Economist”. Jest on odświeżany dwa razy w roku – w styczniu oraz lipcu. Wyniki przedstawiane są w dwóch wersjach, a mianowicie: w wersji raw index, czyli tak zwanej „czystej”, która ukazuje bezpośredni wpływ jednego kursu na drugi oraz wersji adjusted index, skorygowanej o wskaźnik PKB na osobę. Wskaźnik obliczany jest dla pięciu bazowych walut, do których należą: dolar amerykański, juan chiński, japoński jen, funt szterling oraz oczywiście unijne euro. Krajowe ceny kanapki Big Mac są więc przekładane na każdą z tych walut i porównywane w taki sposób.

Dlaczego właśnie Big Mac?

Dlaczego właśnie ta kanapka została wybrana do obliczania Indexu? Najważniejszy dla określenia kursu danej waluty jest poziom cen w kraju i za granicą. Warunkiem porównywalności cen w różnych krajach stało się więc uwzględnianie zestawu tych samych dóbr. Ekonomiści z „The Economist” wybrali właśnie kanapkę Big Mac, gdyż jest znana w większości krajów na świecie. Restauracje McDonald’s znajdują się już w niemal każdym kraju. Ponadto między poszczególnymi restauracjami tej sieci nie ma handlu międzynarodowego. W każdym kraju są restauracje, które same produkują serwowane jedzenie. To zapobiega kształtowaniu się cen na podstawie handlu międzynarodowego. Ponadto w każdym kraju kanapka produkowana jest tak samo – w ten sam sposób i z tych samych składników. To sprawia, że nie ma ryzyka zawyżenia bądź zaniżenia cen przez użycie różnych składników.

Jak obliczany jest index?

Do obliczania indexu Big Mac stosowane jest tak zwane prawo jednej ceny. Zakłada się, że dane dobro w każdym kraju ma taką samą cenę. Różnice zaś związane są z daną walutą. Nie zawsze jednak wartość danego dobra jest taka sama w każdym kraju. O ile sprawdza się to w przypadku takiego Big Maca czy nawet złota, to już w przypadku na przykład owoców morza niekoniecznie. Dzieje się tak dlatego, że w jednym kraju są one łatwiej dostępne i częściej jedzone, a w innych krajach trudniej dostępne, a to wpływa na ich cenę w danym kraju. Index ma charakter umowny i nieformalny, więc obliczeń na podstawie popularnego hamburgera nie można uznawać za w pełni autorytatywne. Obecnie najlepszym wynikiem indexu Big Maca cieszy się Szwajcaria, a najgorszym RPA. A jaki jest wynik naszej waluty? Pozostawia sporo do życzenia, choć nieznacznie się poprawił. W Polsce Big Mac kosztuje około 10 złotych, a w Stanach Zjednoczonych około 5,5 dolara. Nasza waluta jest więc niedoszacowana względem dolara i niedoceniona na światowej giełdzie. Złotówka jest także niedoszacowana względem pozostałych walut, a „najlepszy” wynik osiąga względem chińskiego juana.